2011-04-04

27. pasartea

Haren begiradaren ihesi, hitza zuen emakumeagana bueltatu zen. Euskalduna zen hura ere. Gehienak ziren euskaldunak, baina, janzteko moduari zegokionez, ez ziruditen, apaingarrien oparotasunaren arabera. “Okerrena, beren izaera motz horretaz harro daudela”. Eta Ion Igartuak, arrazoia eman nahiz edo, Barojaren pasarte bat kontatu zien, beraren ustez gizon euskaldunaren jatortasuna ezin hobeto erakusten zuena.
Amores tardíos-eko pasarte bat izan zitekeen. Italian, mendebaldeko kostan nonbait. Napolin, Genoan akaso. Don Juan izeneko norbait, gipuzkoarra edo bizkaitarra, ez zekien ziur, mutilzaharra, Bilboko ontziola batekoa uste zuen, neska gazte eta lirain batekin, ilunabarrean, itsasoari begira. Itsasoan izarren isla zilarrezkoa eta abar. “Maite zaitut, Don Juan, ezkon gaitezen” dio neskak. Eta Don Juan izenekoak, begiak itsasotik kendu gabe, “bueno” murritz batez erantzuten dio. “Bueno”.
Ea zer iruditzen zitzaion.
Alboan eserita zeukan neskak egiten zion galdera. Zangoak desgurutzatu zituen haren eskua belaunean sentitzean, baina neskak ez zuen eskurik kendu. Irribarretsu begiratzen zion, erantzun baten zain. Ezin zituen kendu begiak esku lasai abandonatu hartatik, eta nahigabe ere larri sentitu zen. Hein batean, baita ere, berak erabili ohi zuelako, bi koparen ostean, ustez Amores tardíos-ekoa zen pasartea, euskaldunek neskatan duten estilo serio eta dotorearen adibidetzat. Teoria hura mozkorraldietan agertzen zuen, literaturaren zeregina zela arrunkeria nazionalak literaturizatuz —idealizatuz, alegia— bertute bihurtzea. Izerditan jarri zen Ion Igartuak hori aipa zezakeela pentsatze hutsarekin. Ez zekien. Ez zekiela esan zion neskari.

No hay comentarios:

Publicar un comentario